Öğretim Stratejileri ve Düşünme Becerileri

Öğretim Stratejileri ve Düşünme Becerileri

Stratejiler; bir dersin genel kalıplarının oluşturulmasında, öğrenci ve öğretmen kimliklerinin kararlaştırılmasında ve amacın gerçekleştirilmesine yönelik işlemlere karar verilmesinde temel belirleyicidir.

Öğretim Stratejileri

Öğretim stratejileri, “Sunuş, Buluş ve Araştırma” olarak üç ana başlıkta incelenebilir.

1. Sunuş (Alış Yoluyla Öğrenme)
2. Anlamlı bilgilendirmeye uygundur.
3. Tüm bilgileri öğretmen aktarır.
4. Tümdengelim yolu kullanılır.
5. Kavram haritalarına özellikle yer verilir.
6. Öğretmen ve öğrenciler arasında yoğun etkileşim vardır.

Sunuş, toplamda beş aşamadan oluşur. Bu aşamalar şu şekildedir;

• İçeriğin düzenlenmesi ve ön organize edicilerin sunulması
• Kavram, ilke ve genellemelerin açıklığa kavuşturulması
• Açıklamaların örnekler ile desteklenerek bilişsel yapının güçlendirilmesi
• Aktarılan içeriğin özetlenmesi
• Öğrenilen kavramlara ilişkin öğrencilerden açıklama ve örnek istenmesi

• Buluş (Keşif Yoluyla Öğrenme)
• Öğrenme süreci bir merak ve keşfetme duyularıyla harekete geçirilir.
• Öğrenciler aktif olarak derse katılır ve genellemelere kendileri ulaşır.
• Tümevarım yöntemi kullanılır.
• Öğretmen eğitim sürecince öğrencilere rehberlik eder.

Buluş, planlama ve uygulama olarak iki kategoride incelenir.

• Planlama aşamasında ilk etapta kazandırılacak davranışlar belirlenir. Daha sonra ders içerikli hazırlanır ve konuya ilişkin örnek durumlar hazırlanır. Öğrencilerin nasıl güdüleneceğinin ve ön bilgilerin nasıl temin edileceği belirlenir.
• Uygulama aşamasına geçildiğinde öğretmen örnek vererek örnekleri öğrencinin incelemesini talep eder. Arkasından öğretmenin verdiği örnekleri öğrenciler karşılaştırır. Öğretmen olumsuz örnek verir, öğrenci yine karşılaştırır. Daha sonra öğretmen tanımı ister, öğrenci bir çıkarım elde eder ve öğrenci kendi örneğini öğretmene sunar.

• Araştırma Yoluyla Öğrenme
• Öğrenci tamamen etkin olduğu süreçlerde kendi bilgilerini oluşturur.
• Araştırma yoluyla öğrenme sınıf içi ve sınıf dışı süreçlerden oluşur.
• Tümdengelim ve tümevarım yöntemleri kullanılır.
• Bilimsel süreç aşamalarından faydalanılır.
• Bu aşamada rehber kişi öğretmendir.

Araştırma ve inceleme aşamaları toplam 6 aşamadan oluşur.

• Sorunun hissedilmesi, fark edilmesi
• Sorunun tanımlanması ve sınırlarının belirlenmesi
• Sorunun çözümüyle ilgili çözüm yollarının araştırılması
• Bilgilerin toplanması ve analiz edilmesi
• Sorunun çözümüyle ilgili kurulan hipotezlerin test süreci
• Sorunun çözülmesi ve sonuca ulaşma

Düşünme Becerileri

Düşünme becerileri, “Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yansıtıcı düşünme, analitik düşünme, metabilişsel düşünme ve yanal düşünme” olarak altı ana başlıkta ele alınır.

Eleştirel düşünme; değerlendirme yapma, tutarlılığı irdeleme, ölçüte göre yargılama ve sorgulayarak öğrenme süreçlerini içinde barındırır.

Yansıtıcı düşünme; hatalardan ders çıkarma, tecrübeleri kullanma ve eksik yönleri geliştirme süreçlerini içinde barındırır.

Metabilişsel düşünme; öğrenmenin nasıl öğrenilebileceğini, öğrenme aşamalarını yönetme kabiliyetini, düşünceler üzerine düşünebilme ve en iyi öğrenme yolunun tespiti süreçlerini içinde barındırır.

Yaratıcı düşünme; özgünlük ve yenilik kazanımları, hayal gücünün gelişmesi, senteze ulaşma ve fikir üretme süreçlerini kapsar. Ayrıca yaratıcı düşünme kendi içerisinde “Hazırlık, kuluçka, aydınlanma ve gerçekleşme – doğrulama” olarak dört aşamadan oluşur.

Analitik düşünme; bir bütünü parçalara ayırma, sistematik düşünme kabiliyeti ve elde edilen bilgilendirilmesi süreçlerini içinde barındırır.

Yanal düşünme ise; farklı bakış açılarının kazandırılması, çok yönlü düşünme ve doğru karar verme aşamalarını içinde barındırır.