Sözcükte Anlam

Sözcükte Anlam

Sözcükte Anlam Türkçe dersinin ilk ünitesidir. Bura da  3.sınıftan beri öğrenip durduğumuz konuları tekrar öğrenmeye çalışıyoruz.

Genel Anlam

• Altında bir çok tür barındıran , anlam kapsımı geniş olan kelime bütünüdür.
  Ör: bitki , taşıt , sanatçı , yemek

Özel Anlam 

• Kavramı tek başına karşılayan kelimelerdir.
  Ör: Hanımeli , Sezen Aksun , Karabaş

Eğretileme (istiare)

• Benzetilen ve benzeten ikilisinden bir tanesi kullanılmaz.
  Ör: Meçhule giden bir gemi, kalkar bu limandan.  (gemi = tabut)

Kinaye (değinmece)

• Kelime hem gerçek anlam içerecek hem de mecaz anlam.
  Ör: Ateş düştüğü yeri yakar , Her gülün dikeni vardır.

Kişileştirme

• İnsana ait özelliklerin insan dışı varlıklara verilmesidir.
• Doğadan İnsana : Kadın kocasına köpürdü.
• Doğadan Doğaya : Bugün bulutlar salkım salkım.
• Duyular Arası : Sıcak bir gülümsemesi vardı.

Ad Aktarması

• Söylenilen ile kast edilen farklıdır.
• Parça – Bütün : Ellerim dolu arabayı aç . (Arabanın kapısı)
• İç – Dış :Şişeyi bir dikişte içti. (Şişenin içindeki sıvıyı)
• Sanatçı – Eser : Yahya Kemal okuyorum. ( Yahya’nın bir eserini)
• Yer – Kişi :Tüm stat Rize diye bağırdı. (Statddaki insanlar)
• Kişi – Araç : Ünlü raketler İstanbul’da . ( Raketçiler )
• Yer – Olay : Erzurum savaş açtı .
• Yön – Yer :Batı doğudaki olaylara gözünü kapadı .( Batıdaki insanlar)

Yansıma

• Doğadaki varlıkların seslerini benzetilerek aktarılmasıdır.
• Bütün yansımalar isim köklüdür.
  Ör: Pat , şırıltı , fısıltı , fokurdayarak , gıcırtı.

Yineleme

• Bir parçada bir sözcük farklı yerde bir daha kullanılmışsa bu yinelemedir.

Deyimler

• En az iki sözcük ve kalıplaşmış ifadeden oluşur.
• Gerçek , mecaz ve kinaye anlamı taşır.
• Öğüt vermezler.
  Ör: Pinokyo odun kafalının tekidir . (Kinaye)
  Ör: Çoğu bitti azı kaldı . (Gerçek)

Atasözleri

• Kesin bir yargı taşılar
• Öğüt ve mesaj verme amaçlıdırlar
  Ör : Damlaya damlaya göl olur.

Dolaylama

• Bir kelimede söyleyebileceğimiz şeyleri iki veya daha fazla kelime ile anlatmaktır.
  Ör: Tavşan kanı , Beyaz perde ,meşin yuvarlak , hayat arkadaşı , hüzün mevsimi

Somutlaştırma

• Soyun olan bir olguyu somut hale getirmektir.
  Ör: Onurumu ayaklar altına aldılar. (Onur soyun bir kavram iken ayaklar altına alınarak somut oldu.

Nicel ve Nitel Sözcükler

• Sayılabilen kelimeler niceldir.
  Ör: Geniş biri , uzun mola 
• Sayılamayan kelimeler niteldir.
  Ör : Geniş biri , uzun etme işte gel