Paragrafta Yapı Konu Anlatım

PARAGRAFTA YAPI

Bilindiği üzere paragraf soruları Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS)’de kırılma noktasını oluşturan sorular hâline gelmiştir. Paragraf soruları, sayısal soruların çözümü gibi kesin bir şekilde sizi sonuca ulaştırmaz. Soruların iyi anlaşılarak yorumlanması gerekir.

Paragraf Nedir?

Bir duygu, düşünce veya durum anlatan kelimelerin toplanarak bir araya gelmesiyle oluşur. Şekil açısından bütünlük gösterir. Paragrafın anlaşılabilmesi için “konu, ana düşünce, yardımcı düşünce” gibi unsurların kesinlikle iyi anlaşılması gerekir.

Paragraf Sorularının Çözümünde Nelere Dikkat Etmeliyiz?

• Paragraf soruları; akademik veya teknik bilgi gerektirmeyen, anlama ve yorumlama kabiliyetini test eden sorulardır.
• Paragraf sorularını çözmenin en iyi yolu bol bol kitap okumak ve soru çözmektir.
• Paragraf okunurken, paragrafın ana düşüncesi ile şahsi düşüncemizi kesinlikle karıştırmamalı, paragrafın ana düşüncesini esas almalıyız.
• Paragraf sorularının en yanıltıcı noktası soru kökündeki yargı ve soru ifadeleridir. Paragrafı anlamak kadar soruyu anlamak da hayati önem taşır.

Paragraf konusu “Paragrafın Yapısı, Paragrafın İçeriği ve Paragrafta Anlatım Özellikleri” olmak üzere üç kategoride incelenir. 

Paragraf, bir temanın etrafında toplanan kelimeler bütünüdür ve bir paragrafın her bir kelimesi bir önceki ve bir sonraki kelimeye tıpkı bir zincirin halkaları gibi bağlıdır. Bu açıdan bakıldığında, paragrafın anlamsal ve yapısal bir bütünlüğe sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Klasik bir paragraf, giriş gelişme ve sonuç olarak üç kısımdan oluşur.

Giriş Bölümü

Paragrafın ana düşüncesiyle ilgili ipuçlarının verildiği paragrafın giriş bölümüdür. Giriş cümleleri bağlaçlarla başlamaz.

Gelişme Bölümü

Giriş cümlelerinde başlatılan verilen konunun açıklanarak izah edildiği bölümdür. Paragrafın ana düşüncesi, gelişme bölümünde yardımcı düşüncelerle desteklenir.

Sonuç Bölümü

Giriş ve gelişme paragraflarıyla ortaya çıkan düşüncenin sonuçlandırıldığı bölümdür. Burada dikkat edilmesi gereken husus şudur; “Ana düşünce her zaman parçanın sonunda olmaz”.

Düşüncenin Akışını Bozan Cümleler

Bir paragrafta; konunun bütünlüğünü bozan, düşüncenin akışından farklı düşünceleri çağrıştıran cümleler “düşüncenin akşını bozan cümleler” olarak nitelendirilir. ÖSYM sorularında düşünce akışını bozan cümleler paragrafların aralarına serpiştirilir ve sınava giren adaydan bu cümleleri bulması istenir. Bu tarz sorular ile bugüne kadar yapılan tüm ÖSYM sınavlarında karşılaşılmıştır.

Paragrafı İkiye Bölme

Paragrafı ikiye bölme ile ilgili sorularda öğrenciye tek paragrafta iki ayrı konuyu anlatan bir metin verilir. Öğrenciden bu iki konuyu ayırarak anlamlı bir şekilde iki ayrı paragraf çıkarması istenir. Soru kökü genelde “Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf hangi cümleyle başlamalıdır?” şeklinde gelir.   Bu tarz sorularda dikkat edilmesi gereken nokta paragrafın konusunun değiştiği yeri bulabilmektir. Her iki paragrafın da anlam bütünlüğü bozulmayacak şekilde paragraf ikiye bölünmelidir.

Paragraf Oluşturma

Öğrenciye en fazla zaman kaybettiren soru tipidir. Öğrenciye, genelde 5 farklı cümle verilir. Bu 5  cümleyi sıralayarak anlamı bir paragraf oluşturması beklenir. Paragraf oluşturma sorularını çözmenin püf noktası “paragrafın giriş cümlesini tespit etmektir”. Bilindiği üzere bir paragrafta giriş cümlesi “Hatta, çünkü, fakat” gibi cümlelerle, bağlaç ve edatlarla başlayamaz. Giriş cümlesi bulunduktan sonra paragrafın anlam bütünlüğü takip edilmeli ve parçalar birleştirilmelidir. Soru kökü genelde “Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir paragraf oluşturacak şekilde sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? şeklinde olur.

Paragrafta Yer Değiştirme

Yine KPSS’de sık karşılaşılan soru tiplerindendir. Bir paragraf beş farklı cümleye bölünür. Daha sonra anlam bütünlüğünün sağlanması için sınava giren adaydan iki cümlenin yer değiştirmesi istenir. Paragraf oluşturma sorularında olduğu gibi, paragrafta yer değiştirme konusunda da giriş cümlesinin tespit edilmesi hayati önem taşır. Soru kökü genelde “Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralanması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?” şeklinde gelir.