Edimsel Koşullanma (Skinner)

Edimsel Koşullanma (Skinner)

Edimsel Koşullanma (Skinner) Özellikleri

• Verilen tepkiler istemlidir.
• Organizma aktiftir.
• Ödül ve Ceza uygulanır.
• Organizma davranışın sonucundan etkilenir.
• Organizma davranışın devam etmesi için ödül bekler
• Organizma davranışın durması için ceza bekler.
  Ör: Matematik dersinde tahtaya soru çözmeye kalkan bir öğrencinin öğretmen tarafından aferin aldıktan sonra matematiğe ilgi duyması ve matematik üzerine çalışmalar yapması.

1.) Ödül Pekiştirme

Davranışın devamını sağlamak için organizmaya verilir.

• Olumlu Pekiştirme : Ortama hoşuna gidecek uyarıcı eklenir .
  Ör: Aferin demek , Çikolata vermek.
• Olumsuz Pekiştirme : Olumsuz bir şeyi ortamdan çıkarırız.
  Ör: Ders çalışmayan bir öğrenci için bilgisayarına el koymak.
• Birincil Pekiştireç : Organizmayı fizyolojik olarak mutlu edenlerdir.
  Ör : Yemek , su , uyumak
• İkincil Pekiştireç : Öğrenme ürünü olan pekiştirme türleridir.
  Ör: Gülümsemek , oyuncak , kupa , yıldız , aferin 

 

2.) Ayırt Edici Uyarıcı

İstemli olarak tepki verilir.Ortamda organizmayı farklı düşündürecek bir olay nesne olmalıdır.
Ör:Ayşe ne zaman selfy çekilecekse saçlarını düzeltmektedir.

 

3.) Davranışta Kontrast

Organizmada davranışın pekiştirildiği yerde o davranışın artması , pekiştirilmediği yerde ise davranışın kendini gizlemesi.Burada televizyonlardaki kontrast aklınıza gelsin siyah – beyaz ayarıdır. Yani bir yerde beyaz hiç yok bir noktada siyah davranış çok.
Ör:Evde annesi kızdığı için yaramazlık yapamayan bir çocuğun başka evde çokça yapması

 

4.) Ceza

• Birinci Tip Ceza : Organizmanın hoşuna gitmediği durumu ortama dahil etmektir.
  Ör : Yaramazlık yapan çocuğa kızmak , bağırmak .
• İkinci Tip Ceza : Organizmanın hoşuna giden bir şeyi ortamdan kaldırmak.
  Ör : Yaramazlık yapan çocuğun oyuncağına el koymak ve oyuncağı ortamdan kaldırmak.

 

5.) Uyarıcı Genellemesi

Benzer uyarıcılar karşısında aynı tepkiyi vermektir.Bir uyarıcı karşısında verilen tepki o uyarıcıya benzeyen başka uyarıcıya da verilmesidir.
Ör : Görüğü köpeğe ” hav hav ” diye öğretilen bir çocuğa dışarıda köpeğe benzer bir hayvan görünce de ” hav hav” demesi.

 

6.) Tepki Genellemesi

Organizmanın bir davranışı pekiştirildikten sonra , benzer davranışları da sergilemeye başlamasıdır.Yani bak bunu yaptım aferin aldım ama bunu da yapabiliyorum demesi gibi.
Ör : Rakamları sırayla okuyan bir çocuk aferin aldıktan sonra , gireceği türkçe dersinde de alfabeyi sırayla okuyarak aferin almak istemesi.